Naučnik i svetski putnik: Manje poznati detalji iz života Jovana Cvijića

Cvijić je bio uvaženi srpski geograf, predsednik Srpske kraljevske akademije, rektor Univerziteta.

Jovan Cvijić (1865-1927), istovremeno najpopularniji naučnik svog doba na Balkanu i uvažavani akademik u svetu, deo je srpske inteligencije koja je veštim spajanjem znanja i moralne odgovornosti uspela da dobije brojne, kako naučne, tako i političke bitke za svoj narod.

Na njegovo duhovno obrazovanje u detinjstvu, najviše uticaja imala je majka Marija, koja ga je, primetivši radoznalost svog sina, podsticala na dalje školovanje i usavršavanje.

Njen sin postao je osnivač Srpskog geografskog društva i Geografskog zavoda, profesor i rektor Beogradskog univerziteta, član osam akademija nauka i 16 geografskih i prirodnjačkih društava.

Jovan je titulu doktora nauka dobio u Beču, i to disertacijom o karstu (kršu), zbog koje se smatra utemeljivačem karstologije.

Značajno Cvijićevo otkriće bilo je i prepoznavanje tragova glacijacije (stvaranje masovnog ledenog pokrova) u vidu 102 planinska jezera u Srbiji i Bugarskoj.

Do tada se smatralo da ovaj region nije bio zahvaćen glacijacijom, a zbog svoje lepote i modroplave boje takva jezera naučnik je nazivao "gorske oči".

Predmet njegovih istraživanja bila su i kriptodepresivna jezera, zanimljiva po tome što im je površina iznad, a dno ispod morske površine.

Brojna putovanja po skoro svim krajevima našeg poluostrva razvila su kod njega interesovanje za narodnu kulturu, te je na Filozofskom fakultetu Velike škole u Beogradu organizovao proučavanje antropogeografije i entografije.

Putovati pod nepovoljnim društvenim i političkim prilikama, za Cvijića je značilo i izlaganje po život opasnim situacijama, posebno u zemljama koje su još uvek bile pod vlašću Turske i Austrougarske.

Prerastanjem Velike škole u Beogradski univerzitet, Cvijić postaje jedan od osam prvih redovnih profosora te ustanove.

Izvor: Blic